recykling opon w Polsce obowiązki w autohandlu

Polska z najgorszym systemem recyklingu opon w Europie

Każdego roku w Polsce aż 25 tys. zużytych opon trafia na dzikie wysypiska. Do zakładów przetwarzania przekazujemy tylko 75% opon pneumatycznych, a opony pełne w ogóle nie są poddawane recyklingowi. Jednocześnie branża od dawna bezskutecznie zabiega o uzgodnienie polskich przepisów dotyczących odzysku opon z regulacjami unijnymi. Na te i wiele więcej problemów branży recyklingu opon zwraca uwagę raport Polskiego Stowarzyszenia Recyklingu Opon.

10 grzechów głównych polskiego recyklingu opon

Polski ROP na opony nie działa od wielu lat, poziomy odzysku są niezgodne z przepisami UE, a cały system recyklingu opon w naszym kraju jest dysfunkcyjny – takie wnioski płyną z raportu Historia, która kołem się toczy opracowanego przez Polskie Stowarzyszenie Recyklingu Opon (PSRO). Na wstępie publikacji autorzy wymieniają 10 faktów, które pokazują skalę problemu.

Wśród wszystkich krajów członkowskich UE Polska zajmuje niechlubne 1. miejsce pod względem liczby niezagospodarowanych opon – odpowiadamy za 60% masy wszystkich nieprzetworzonych opon w całej Wspólnocie! Mamy też najniższy efektywny poziom recyklingu, drugie najmniej wymagające przepisy w zakresie ROP na opony oraz drugie najniższe realne opłaty środowiskowe. W konsekwencji:

  • co 4. opona pneumatyczna i wszystkie opony pełne nie są poddawane recyklingowi ani odzyskowi,
  • 1 na 1000 sprzedanych opon jest wyrzucana do środowiska,
  • co 4. opona pneumatyczna jest spalana w piecach cementowni. Każdego roku trafia do nich ok. 50 tys. opon!

Tymczasem krajowe instalacje do recyklingu opon mogą przetworzyć 100% opon wprowadzanych na rynek. Co roku kupujemy od 280 tys. ton do 350 tys. ton opon, podczas gdy łączne moce przerobowe zakładów przetwarzania wynoszą powyżej 400 tys. ton. Jak donosi PSRO:

250 km – tyle nowych dróg ekspresowych i autostrad każdego roku MOGŁOBY być bezpieczniejszymi, trwalszymi i wyciszonymi dzięki zastosowaniu przy ich budowie produktów pochodzących z recyklingu zużytych opon

Jak wygląda polski system ROP na opony?

System ROP na opony wprowadzony został na mocy ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Zobowiązała ona producentów i importerów do osiągania rocznych celów odzysku i recyklingu opon – obecnie wynoszą one:

  • 75% w przypadku odzysku,
  • 15% w przypadku recyklingu.

Niezrealizowanie tych obowiązków jest równoznaczne z koniecznością uiszczenia opłaty produktowej wynoszącej 2,20 zł za każdy kilogram opon. Poznaj najważniejsze informacje o opłacie produktowej za samochody i opony dla autohandlu >>

Każdy producent i importer może samodzielnie wybrać, czy chce realizować obowiązki wprowadzającego we własnym zakresie czy woli powierzyć je organizacji odzysku. Interzero przejmuje wszystkie obowiązki firm wprowadzających opony, również od komisów samochodowych i innych podmiotów prowadzących autohandel. Sprawdź, dlaczego warto przekazać swój obowiązek odzysku i recyklingu opon Interzero!

System zbiórki i recyklingu opon do poprawki – jaki powinien być nowy ROP na opony?

Raport PSRO wskazuje, że polski system ROP i recyklingu opon nie realizuje zasady „zanieczyszczający płaci”, a za jego funkcjonowanie odpowiadają nie producenci i importerzy, lecz gminy (w tym PSZOK-i) oraz recyklerzy opon prowadzący zbiórki. Konieczne jest odwrócenie tego mechanizmu i przeniesienie odpowiedzialności na wprowadzających. Zdaniem PSRO w tym celu niezbędne będzie m.in.:

  1. Zwiększenie rocznych poziomów recyklingu (do 50%) i odzysku (do 100%) opon.
  2. Objęcie systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta również opon pełnych, które obecnie są wyłączone z ROP.
  3. Uszczelnienie systemu odzysku i recyklingu opon.
  4. Przestrzeganie ustawowej hierarchii sposobów postępowania z odpadami – promowanie recyklingu przed spalaniem.

Ponadto autorzy raportu zwracają uwagę na konieczność wdrożenia do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy odpadowej (2008/98/WE) oraz dyrektywy nowelizującej dyrektywę odpadową (2018/851/UE), których celem byłoby nadanie pierwszeństwa recyklingowi przed innymi formami odzysku oraz przeciwdziałanie spalaniu odpadów zebranych selektywnie (w tym opon).

Jak wygląda recykling opon?

Recykling mechaniczny (zwany też surowcowym) zużytych opon to najkorzystniejszy dla środowiska sposób ich zagospodarowania. Polega on na wieloetapowym rozdrabnianiu (cięciu, kruszeniu, mieleniu), w wyniku którego powstaje gumowy granulat.

Jak podkreślają autorzy raportu, przekazanie opon do recyklingu mechanicznego redukuje ich ślad węglowy od 4 do 5 razy w porównaniu do spalania. Pozwala też znacznie zmniejszyć zużycie wody oraz ograniczyć wpływ na środowisko o 76-80%.

Jak przekazać opony do recyklingu? Zamów profesjonalny odbiór zużytych opon w Interzero! Wypełnij krótki formularz i uzyskaj najlepszą ofertę na wywóz opon >>

Co powstaje z recyklingu opon?

W procesie recyklingu mechanicznego zużytych opon odzyskuje się nie tyko gumowy granulat, ale też stalowy drut oraz kord tekstylny. Granulat wykorzystuje się m.in. do wytwarzania:

  • nawierzchni bitumicznych np. dla placów zabaw, bieżni i boisk,
  • podkładek antywibracyjnych,
  • wykładzin przemysłowych,
  • nawierzchni drogowych (jako komponent asfaltu).

Odzyskana stal jest przetapiana i wraca do obiegu. Tekstylny kord stosuje się obecnie jako paliwo alternatywne; toczą się jednak prace nad wykorzystaniem go w materiałach termoizolacyjnych oraz w budownictwie i drogownictwie.

Zużyte opony można również poddać bieżnikowaniu, dzięki któremu będą nadawały się do ponownego użycia bez konieczności ich przetwarzania w całości. Stare opony wykorzystuje się też do budowy ścian retencyjnych w inżynierii lądowej (np. jako bariery na torach wyścigowych) i wodnej (np. jako odbojniki).

Źródła:

  1. Polskie Stowarzyszenie Recyklerów Opon, Historia, która kołem się toczy. Raport o wieloletnich dysfunkcjach systemu recyklingu opon w Polsce, m.in. o tym jak 25 000 opon rocznie ląduje na dzikich wysypiskach, https://psro.eu/wp-content/uploads/2024/10/Raport-PSRO-2024.pdf
Udostępnij przez: