Jednakże poważne turbulencje, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie, w ostatnich latach wpłynęły negatywnie na proces decentralizacji władzy. Pandemia spowodowała nagłe zerwanie łańcuchów dostaw, co podważyło ideę bezgranicznej globalizacji, prowadząc do konsolidacji i centralizacji władzy. Podczas tej edycji skupiono się na zbudowaniu wizji samorządu skutecznego, nowoczesnego i proaktywnego. Nie zabrakło również tematów związanych z ochroną środowiska i recyklingiem.

System kaucyjny jako pozytywny przykład recyklingu

W panelu dyskusyjnym „Zwrot plastikowych butelek za kaucją – pozytywne przykłady recyklingu” udział wzięli:

• Paweł Lesiak – Wiceprezes Zarządu, Interzero Organizacja Odzysku Opakowań S.A.
• Katarzyna Michniewska – Prezes Zarządu, Eko Cykl Organizacja Odzysku Opakowań S.A.
• Konrad Nowakowski – Prezes, Polska Izba Odzysku i Recyklingu Opakowań
• Anita Palukiewicz – Partner, SSW Pragmatic Solutions
• Jakub Sprusiński – Dyrektor ds. Rozwoju Produktu i Sprzedaży, T-MASTER S.A.

Moderatorką dyskusji była Agnieszka Sznyk, Prezes Zarządu, INNOWO.

W 2025 roku obowiązek zbierania butelek z tworzywa sztucznego wyniesie 77% a docelowo od roku 2029 – 90%. Jest to wymóg wynikający z przepisów dyrektywy SUP. Uzyskanie tak wysokich poziomów będzie możliwe jedynie poprzez system kaucyjny – obecnie zbiera się około 45% butelek z tworzywa. W 2025 zabraknie nam więc 32%. Systemy kaucyjne w 2025 będą dopiero startować, a więc dojście do ich pełnej sprawności będzie rozłożone w czasie.

Czy planowane poziomy zbierania są realne do osiągnięcia?

Nie oznacza to jednak, że zagrożone jest uzyskanie poziomu w 2025 roku. Kaucja będzie znacząco wpływać na skłonność do zwrotu opakowań. Przykładem są tu puszki aluminiowe, które obecnie są zbierane na poziomie przekraczającym 70% pomimo braku kaucji i powszechnego systemu zbierania. Jednak wartość surowca (ok. 5 zł za 1kg) zachęca do zbierania i przekazywania do punktów skupu. Na 1 kg wchodzi około 55 puszek, czyli przekazując puszkę do skupu, uzyskuje się ok. 2 gr za sztukę. W sytuacji, gdy stawka kaucji wyniesie przynajmniej 50 gr poziom zbierania, na pewno nie będzie mniejszy niż obecnie. Podobnie wysokie poziomy będzie można uzyskać także w przypadku butelek z tworzywa sztucznego.

Zbieranie butelek w systemie kaucyjny pozwoli na odseparowanie tych odpadów od innych, co pozwoli zapewnić ich odpowiednią jakość wymaganą przy wytwarzaniu recyklatu przeznaczonego do produkcji opakowań mających kontakt z żywnością. W 2025 roku wymagany poziom udziału recyklat w butelkach z tworzywa sztucznego wyniesie 25% a w 2030 r. 30%.

Rozporządzenie PPWR przewiduje wzrost udziału recyklat w butelkach do 2040 roku do poziomu 65%. PPWR zakłada, że od 2030 roku we wszystkich opakowań z tworzywa sztucznego będzie wymagany poziom recyklatu. W 2025 r. przepisy UE wymagają uzyskania 50% a w 2030 55% poziomu recyklingu odpadów opakowań z tworzyw sztucznych. PPWR zakłada, że Komisja Europejska może zaproponować bardziej ambitne cele recyklingu, w tym i dla tworzyw sztucznych.

Konieczne zmiany ustawowe

Wyjęcie ze strumienia odpadów komunalnych butelek z tworzywa sztucznego zmniejszy dochody gmin ze sprzedaży tych odpadów odebranych od mieszkańców. Niezbędne jest więc szybkie wprowadzenie przepisów ROP dostosowanych do nowych wymagań dyrektywy w sprawie odpadów, co zwiększy partycypowanie przedsiębiorców w finansowaniu kosztów zbierania odpadów w gminach.

Sygnalizowane przez ministerstwo zmiana przepisów kaucyjnych nie mogą wprowadzać rewolucyjnych zmian burzących przyjęte w ustawie założenia jego funkcjonowania. Niemniej jednak konieczne jest wprowadzenie kilku zmian usprawniających jego funkcjonowanie w przyszłości np. utworzenie organizacji parasolowej, która będzie m.in. rozliczać centralnie pobieraną i zwracaną kaucje.

Konieczne jest także umożliwienie transportu ze sklepów puszek i butelek będących odpadami pojazdami, którymi dostarczane są produkty do sklepów (zmiany w ustawie o odpadach). Ograniczy to ilość odbierających opakowania ze sklepów, co zmniejszy ślad węglowy.

Istotny jest też postulat wykorzystania infrastruktury handlowej do magazynowania czy sortowania odebranych opakowań bez konieczności uzyskania zezwolenie na zbieranie odpadów udzielanego w długiej procedurze administracyjnej.

Więcej o roli Interzero w polskim systemie kaucyjnym przeczytasz TUTAJ

Sprawdź naszą ofertę recyklomatów TUTAJ