Wyhamowanie w branży recyklingu tworzyw sztucznych w Europie. Plastics Recyclers Europe wprost mówi o kryzysie

Organizacja zrzeszająca recyklerów plastików, Plastics Recyclers Europe, alarmuje: branża recyklingu tworzyw sztucznych stoi na krawędzi i zmaga się z największymi od ponad 20 lat spadkami produkcji oraz zainstalowanych mocy przerobowych. Jeśli nie nastąpi odwrócenie tych trendów, stagnacja branży będzie postępować, co z kolei zagrozi celom klimatycznym UE i przyszłości gospodarki obiegu zamkniętego.

Rok 2023 był krytyczny dla większości firm zajmujących się recyklingiem tworzyw sztucznych. Niedawno opublikowany raport Plastics Recyclers Europe potwierdził to, o czym branża wiedziała już od dawna – obecnie zmagamy się z gwałtownym spadkiem popytu na europejskie recyklaty, z rosnącymi kosztami energii oraz z niesłabnącą konkurencją ze strony tworzyw z importu. W 2023 r. szacowany obrót sektora spadł o 12,5% w porównaniu do roku 2022, osiągając poziom 9,1 mld EUR. O 0,5 mld EUR (czyli 50%) w ujęciu rocznym spadły też nakłady na inwestycje, a tempo wzrostu zainstalowanych mocy przerobowych zmniejszyło się z 17% w 2021 r. do zaledwie 6% w 2023 r.

W rezultacie europejska produkcja recyklatów spadła średnio o 5%, a liczba zamykanych zakładów gwałtownie wzrosła. Jak przewidują eksperci, ten niekorzystny trend utrzyma się w 2025 r. i prawdopodobnie również w kolejnych latach. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest stopniowe wypieranie lokalnie wytwarzanego recyklatu przez tworzywa sztuczne pochodzące z importu. Obecnie UE importuje już ok. 20% wykorzystywanych polimerów pierwotnych i wtórnych, które kuszą odbiorców przede wszystkim znacznie niższą ceną.

Europejska branża recyklingu polimerów mierzy się również z rosnącymi kosztami pozyskiwania i coraz mniejszym dostępem do odpadów z tworzyw sztucznych. Od 2022 do 2023 r. ich eksport wzrósł aż o 36%, stopniowo pozbawiając rodzime zakłady surowca do produkcji.

Chcąc nie chcąc, region powoli wycofuje się ze swoich ambicji recyklingowych, zmierzając w kierunku przetwarzania odpadów poza Europą, by następnie importować powstały z nich, tani recyklat. Co ciekawe, konkurencję cenową dla europejskiego plastiku z odzysku stanowią również importowane polimery pierwotne. Jest to istotne zagrożenie dla rozwoju wewnątrzeuropejskiej gospodarki obiegu zamkniętego oraz dla realizacji ambitnych celów środowiskowych UE.

Jak alarmuje Plastics Recyclers Europe, tani surowiec z importu często nie spełnia restrykcyjnych europejskich norm bezpieczeństwa, a jego masowy napływ może stanowić zagrożenie nie tylko dla branży recyklingu polimerów, ale też dla konsumentów.

Dane pokazują, że udział Europy w światowej produkcji tworzyw sztucznych spadł o połowę, tj. z 28% w 2002 roku do zaledwie 14% w 2022 r. Lokalny przemysł zmaga się również z brakiem popytu na wytwarzane i przetwarzane w Europie tworzywa sztuczne, co prowadzi do ogólnego zastoju w całym łańcuchu wartości.

W odpowiedzi na toczący branżę kryzys, 18 organizacji reprezentujących interesy firm obecnych na różnych poziomach łańcucha dostaw tworzyw sztucznych apeluje o natychmiastowe działania na poziomie politycznym i legislacyjnym. Ich postulaty obejmują: ustanowienie jednolitego rynku dla odpadów i recyklatów, ujednolicenie najlepszych praktyk w całej UE, wdrożenie systemów wsparcia finansowego oraz wprowadzenie środków ochrony handlu.

Wśród przedstawicieli przedsiębiorców jest też Ton Emans, prezes Plastics Recyclers Europe, który mówi:

Wzywamy decydentów politycznych UE do zajęcia szybkiego i zdecydowanego stanowiska politycznego, wprowadzenia skutecznych kontroli importu i egzekwowania istniejących przepisów, w tym ograniczenia importu materiałów, które nie spełniają równoważnych norm UE dotyczących zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa. Środki te są kluczowe dla przetrwania branży recyklingu tworzyw sztucznych, która zainwestowała już 5 miliardów euro w latach 2020–2023, aby tylko spełnić obowiązkowe cele.

Czytaj też: Europejski recykling tworzyw sztucznych w tarapatach >>

Z informacji zawartych w raporcie „Plastics Recycling Industry Figures 2023” wynika, że aby sprostać wymaganiom nowego rozporządzenia dotyczącego opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR), do 2030 roku potrzebne będzie dodatkowe 2 miliony ton zdolności recyklingu sztywnych HDPE i PP, a do 2040 roku wymagane będzie dodatkowe 5,7 miliona ton zdolności recyklingu.

Źródła:

1. Crisis in EU Plastic Recycling Demands Immediate Action, https://plastics-recyclers-europe.prezly.com/crisis-in-eu-plastic-recycling-demands-immediate-action
2. EU’s competitiveness under severe threat: plastics sector at crossroads, https://plastics-recyclers-europe.prezly.com/eus-competitiveness-under-severe-threat-plastics-sector-at-crossroads
3. Publications – Plastics Recyclers Europe