Już za kilka miesięcy w Polsce zacznie działać system kaucyjny. W obliczu zbliżającej się rewolucji na rynku opakowań, firma Delloite nawiązała kontakt ze wszystkimi interesariuszami i oszacowała koszty wdrożenia oraz funkcjonowania systemu w naszym kraju.

W opublikowanym we wrześniu 2024 r. raporcie System kaucyjny w Polsce – koszty, perspektywy, szanse eksperci Delloite wyliczyli koszt wdrożenia systemu kaucyjnego na przeszło 37 mld zł w ciągu pierwszych 10 lat funkcjonowania.

• Do 2034 r. sam koszt inwestycyjny wyniesie 14,2 mld złotych. Ponad 60% tej kwoty przeznaczone zostanie na prace budowlane, dzięki którym sklepy dostosują się do prowadzenia zbiórki. Kolejną pozycją w strukturze kosztów jest zakup butelkomatów, który pochłonie ponad 20% wskazanej sumy.

Autorzy raportu przyjęli założenie, że zbiórka wszystkich rodzajów opakowań objętych polskim systemem kaucyjnym będzie odbywała się w sposób mieszany, zarówno ręcznie (z wykorzystaniem systemów workowych), jak i automatycznie, przy pomocy weryfikujących i niszczących maszyn do systemu kaucyjnego (np. butelkomatów Sielaff). Szacowany koszt wdrożenia automatycznej zbiórki wyniesie 12,5 mld zł, a zbiórki manualnej – 0,9 mld zł.

• Jeszcze wyższy okaże się 10-letni koszt funkcjonowania polskiego systemu kaucyjnego, który w scenariuszu optymistycznym może wynieść 24,3 mld, a w pesymistycznym – 21,7 mld zł. Póki co eksperci przyjmują, że ziści się pośredni, realistyczny scenariusz, a koszt operacyjny systemu kaucyjnego w latach 2025-2034 zamknie się w kwocie 23,1 mld zł.

Począwszy od roku 2025, roczny koszt funkcjonowania systemu kaucyjnego będzie stopniowo wzrastał. W najbardziej prawdopodobnym scenariuszu w pierwszym roku funkcjonowania systemu wyniesie on 0,9 mld, a po 10 latach – 2,9 mld. Zgodnie z szacunkami specjalistów Delloite, do 2034 r. suma kosztów operacyjnych osiągnie 23,1 mld zł, z czego:

• 38,91% będzie przeznaczone na zbiórkę automatyczną w sklepach,
• 26,5% pokryje koszt manualnej zbiórki w centrach logistycznych i centrach zliczania,
• 20,24% trafi na zbiórkę manualną prowadzoną w sklepach,
• 14,17% zostanie przeznaczone na automatyczną zbiórkę w centrach zliczania i centrach logistycznych.

Oszacowane w raporcie koszty operacyjne systemu kaucyjnego mogą w rzeczywistości ulec zmianie i to całkiem znaczącej. Ostateczna kwota zależna będzie m.in. od poziomu zbiórki, sumy nieodebranej kaucji za opakowania oraz tempa wdrażania się pracowników obsługujących butelkomaty, systemy workowe i zatrudnionych w centrach logistycznych w ich nowe obowiązki. Co istotne, zmienić mogą się też założenia makroekonomiczne zaprezentowanej prognozy. Na potrzeby raportu przyjęto, że wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) będzie spadał z poziomu 11,4% w 2023 r. do 2,9% w 2027 r., a w kolejnych latach jego wahania nie przekroczą 0,2 pp. Zgodnie z założeniami wyhamuje tez nominalny wzrost wynagrodzeń z 11,9% w 2023 r. do 5,4% w latach 2027-2034.

Przywołany raport Delloite przedstawia też koszty inwestycyjne wdrożenia systemu kaucyjnego z podziałem na rodzaje opakowań objętych kaucją. Jak się okazuje, ponad połowa poniesionych nakładów (7,5 mld w skali 10 lat) związana będzie ze zbiórką butelek z tworzyw sztucznych. Znacznie mniej, bo 3,6 mld zainwestujemy w zbieranie metalowych puszek. Szklane butelki wielokrotnego zostają objęte systemem kaucyjnym dopiero w 2026 r., czyli o rok później niż pozostałe rodzaje opakowań. Nakłady inwestycyjne na ich zbiórkę są najniższe – zgodnie z szacunkami Delloite do 2034 r. wyniosą łącznie 3,1 mld zł.

Więcej o kosztach, szansach i perspektywach systemu kaucyjnego przeczytasz w najnowszym raporcie Delloite.